Of: het fotograferen van mensen op straat.
Wat zijn je rechten en plichten als straatfotograaf?
Sinds enige tijd houd ik mij weer meer bezig met fotografie. Een van de leukere onderdelen daarvan is Straatfotografie. De kern van Straatfotografie is het vastleggen van mensen in hun dagelijkse omgeving, liefst in leuke, opvallende, bijzondere of zelfs genante situaties. Niets mooier dan een mooi doorleefd frontaal portret.
Terwijl het op vakantie zo normaal lijkt, voelt het hier soms wat vreemd: recht op een onbekende aflopen en deze pontificaal vast leggen. Maar ook stiekem ‘from the hip’ geschoten kan op negatieve reacties leiden terwijl het in de Straatfotografie zeer gebruikelijk is. De meest gehoorde opmerking: ‘je moet eerst toestemming vragen!’ – maar van poseren krijg je van die saaie foto’s.
Nu houd ik zelf niet van stiekem noch van confrontatie. Daarom ben ik maar eens in de wetboeken gedoken om te zien wat daar beschreven staat, wat acceptabel is en wat verboden.
Wettelijk gezien mag er blijkbaar veel: op straat/in de openbare ruimte is fotograferen volledig toegestaan. Alleen het vervolgens publiceren is aan regels gebonden. Uit de wetteksten:
- Het filmen/fotograferen op de openbaren weg en in openbare ruimten is toegestaan tenzij het tegendeel van overheidswegen nader kenbaar is gemaakt.
- Men hoeft, indien gebruik wordt gemaakt van een met de hand vastgehouden camera, een ander niet te waarschuwen voordat hij/zij in beeld is.
- Een eenmaal genomen foto is eigendom van de fotograaf en behoeft niet verwijderd te worden (ook al wens de geprortreerde dit pertinent).
- Ten aanzien van publicatie en verspreiding kan sprake zijn van de privacywet, portretrechten of zelfs de AVG. Weging hiervan vindt hooguit achteraf plaats.
Ten aanzien van die eerste bullet: een verbod op filmen zou belemmerend werken voor overheid, politie en veiligheidsdiensten. De stad hangt vol camera’s en je kunt er gevoegelijk van uit gaan dat je ieder moment wordt vastgelegd. Niemand die hierover klaagt terwijl juist bij vast geïnstalleerde camera’s dit duidelijk aangegeven moet zijn.
Gedragsregels
Op basis van onderzochte literatuur heb ik voor mijzelf de volgende gedragsregels bepaald:
- Ik zal fotograferen met open visier – u mag zien dat ik er ben.
- Wanneer de gelegenheid er is zal ik vooraf toestemming vragen doch niet ten koste van de spontane, mooie momenten.
- Wanneer ik publicatie overweeg zal om contactgegevens worden gevraagd.
- De meeste foto’s dienen ter eigen ontwikkeling – slechts een enkele zal terecht komen op mijn eigen website of wellicht facebook. Hierbij rekening houdend met de gevoelens/belangen van de geportretteerde.
Heeft u vragen of opmerkingen? Dan kunt u contact opnemen met ondergetekende:
Bas Vogel – tel: 0652 585 503 – email: info@basvogel.nl.
Bronnen
- EVRM (Europees Verdrag tot Bescherming van Rechten van de Mens)
Artikel 10.1: Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen.
Onderdeel hiervan is het recht op vrije nieuwsgaring: het actief en passief verwerven van informatie. Onderdeel hiervan is het recht op vrije nieuwsgaring. - Nederlandse Grondwet
Artikel 7: Verijheid van van meningsuiting.
.1 Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
.2 De wet stelt regels omtrent radio en televisie. Er is geen voorafgaand toezicht op de inhoud van een radio- of televisieuitzending.
.3 Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. - IVBPR (Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten)
Artikel 19.2: Een ieder heeft het recht op vrijheid van meningsuiting; dit recht omvat mede de vrijheid inlichtingen en denkbeelden van welke aard ook te garen, te ontvangen en door te geven, ongeacht grenzen, hetzij mondeling, hetzij in geschreven of gedrukte vorm, in de vorm van kunst, of met behulp van andere media naar zijn keuze. - AVG (Algemene Verordening Persoonsgegevens)
Wanneer een persoon in een foto zonder veel moeite kan worden geïdentificeerd, dan is dit een persoonsgegeven en is de AVG van toepassing. In een overzichtsfoto iedereen afgaan is echter ondoenlijk. Bij een uitgesneden portretfoto is dit kritischer. Vervolgens verwijst de AVG naar bestaande Privacy wetgevingen. - De Rooij Fotografie – Wat mag wel/niet
- Lila – fotograferen op straat